======================================================================
Inhoud
======================================================================
1. De eerste nieuwsbrief van Vrijschrift.org is een feit!
2. Inleiding Project Gutenberg
3. Consultatie Softwarepatenten EZ
4. Herpublicatie Eric Schiff over Philips
5. Symposium: Alternatieve modellen voor auteursrecht
6. Consultaties Europese Unie
7. Ministerraad licht "compromis" toe
8. Vrijschrift ondertekent Geneefse Declaratie over toekomst WIPO
9. Beslissing softwarepatenten opnieuw uitgesteld
10. Organisaties en bedrijven tegen megacontract Microsoft
11. Agenda
12. Over de Vrijschrift nieuwsbrief
======================================================================
1. De eerste nieuwsbrief van Vrijschrift.org is een feit!
======================================================================
Het heeft toch weer langer geduurd dan verwacht, maar hier is hij dan: de eerste editie van de Vrijschrift nieuwsbrief. Dit eerste nummer wordt verzonden in combinatie met een persbericht zodat er bekendheid aan gegeven kan worden. Een abonnement is uiteraard zonder kosten en inschrijven kan op http://mailman.vrijschrift.org/listinfo/nieuwsbrief. De artikelen passen binnen de doelstellingen van Vrijschrift.org en gaan bijvoorbeeld over softwarepatenten, auteursrecht, licenties, vrije leermiddelen, vrije software, Project Gutenberg, enzovoorts. Meer informatie:http://wiki.vrijschrift.org/EersteNieuwsbrief
======================================================================
2. Inleiding Project Gutenberg
======================================================================
Project Gutenberg is een uitgever van elektronische boeken die als doel heeft een archief van de wereldliteratuur te bouwen. Toegang tot dit archief moet goedkoop en eenvoudig zijn; in de praktijk komt dit
- erop neer dat alle boeken gratis zijn te downloaden en in een formaat dat op vrijwel iedere computer kan worden gelezen. Vanwege het auteursrecht is de collectie van Project Gutenberg echter grotendeels beperkt tot werken waarop het recht tot verveelvoudiging en openbaarmaking is vervallen. Omdat Project Gutenberg een Amerikaans project is, geldt dit naar Amerikaans recht voor alle werken die tot en met 1922 zijn gepubliceerd: de bijbel, de werken van Shakespeare, een groot deel van Sherlock Holmes, Tarzan, Dracula, Frankenstein, en bijvoorbeeld sommige werken van F. Scott Fitzgerald. Project Gutenberg is een echt internetproject; opslag en verspreiding van de elektronische boeken vindt al sinds 1971 op het net plaats. Geënt op dit project zijn er in de loop van de tijd soortgelijke initiatieven genomen, waaronder in Nederland het Project Coster. Dat laatste lijkt helaas stil te liggen. Met name door de inspanningen van Distributed Proofreaders, een grote leverancier van elektronische boeken voor het archief van Project Gutenberg, begint het project nu ook een aardige bibliotheek van Nederlandstalige werken op te bouwen, zowel teksten die oorspronkelijk in het Nederlands zijn geschreven, als boeken die ernaar zijn vertaald. Stichting Vrijschrift is al enige tijd bezig met plannen om een officiële Nederlandse of E.U.-tak van Project Gutenberg op te zetten. Het voordeel van zo'n 'filiaal' is dat het naar lokaal recht kan opereren; sommige werken die in de Verenigde Staten van Amerika nog niet tot het publiek domein horen, doen dat in de Europese Unie al wel. Hierdoor kan het project deze werken eerder van verval redden.
Project Gutenberg: <http://www.gutenberg.net> Nederlandstalige boeken in Project Gutenberg:
====================================================================== 3. Consultatie Softwarepatenten EZ ======================================================================
- Tijdens de consultatie die door het ministerie van Economische Zaken was georganiseerd kwam toch nog vrij verassend een punt naar voren waarover grote overeenstemming was: triviale patenten zijn een probleem -- er worden veel te veel patenten toegekend en dat beperkt zich niet alleen tot software. Eigenlijk was iedereen het er over eens dat er wel degelijk grote problemen zijn in het octrooiwezen als het gaat over de vraag hoe makkelijk het is een patent te verkrijgen. Ook de vertegenwoordigers van Philips, Dhr. Engelfriet en Dhr. Lohstroh en de vertegenwoordiger van Oce konden dit onderschrijven, zowel tijdens het debat als tijdens uitgebreide discussies achteraf. Ook werd duidelijk dat de richtlijn inzake computer geimplementeerde uitvindingen geen oplossing kan bieden voor dit probleem, terwijl dit toch het probleem is wat de veroorzaker is van het leeuwendeel van de praktische problemen rond softwarepatenten -- een stortvloed aan patenten waartegen met name kleine bedrijven zich moeilijk kunnen verdedigen, ook al zouden zulke patenten het voor de rechter nooit halen. Dat is ook een van de redenen voor de vaak verhitte discussies die ontstaan als men zegt dat men alleen een codificatie van de huidige praktijk voorstaat. Die praktijk is namelijk dat men helemaal niet alleen octrooi verleent op echte uitvindingen die echt inventief zijn. En er worden octrooien verleend op vindingen die helemaal niet technisch van karakter zijn, terwijl octrooien toch echt voorbehouden zijn aan technische vindingen. Nu kun je twisten over wat een technisch karakter dan precies inhoudt, maar als je uitgaat van de vrij algemene aanvaarde gedachte dat programma's voor algemene computers niet octrooieerbaar mogen zijn en dat alleen octrooi verleend zou mogen worden voor technische apparaten (tv's, wachmachines, e.d.) waar toevallig een deel van de uitvinding in software is uitgevoerd, dan zouden in ieder geval octrooien op zaken als het world-wide-web en informatie distributie uitgesloten moeten zijn van octrooieerbaarheid. Ook daar is, in ieder geval in Nederland, redelijke overeenstemming over. Alleen laat de praktijk zien dat er toch patenten op dergelijke algemene software toegekend worden. En daar zijn met name kleine software ontwikkelaars absoluut niet blij mee. Die zijn dan ook in het geweer gekomen om te voorkomen dat er een softwarepatentrichtlijn zou komen die de hele software markt in gevaar brengt. En hoewel in de praktijk het aantal rechtszaken over patenten misschien wel mee valt, ziet men dit gevaar toch als een zwaard van damocles boven zich hangen. Dat dit toch een reele zorg is, blijkt wel uit de perikelen rond het Amerikaanse bedrijf Acacia dat zelfs hotels aanspreekt wegens het aanbieden van videofilms op hotelkamers via de computer, een geval van pure software waar het bedrijf -- ook in Europa -- meerdere patenten op heeft. In feite komt het er op neer dat zo lang de problemen met triviale patenten niet zijn opgelost, er vanuit de kleine bedrijven geen ruimte voor onderhandelen is -- die kan men zich eenvoudigweg niet veroorloven. De risico's tot verregaande juridisering zijn voor hen te groot. Verder kwam in de discussie naar voren dat Philips wel degelijk pleit voor patenten op software, los van een specifiek apparaat. Men kwam met voorbeelden als een chip-simulator en dat men ook in staat wilde zijn hun systemen te 'flashen' -- van nieuwe software voorzien. Aangezien Philips tevreden is met het voorstel zoals dat door de raad van ministers is gedaan, kunnen we hieruit concluderen dat dit voorstel wel degelijk patenten mogelijk maakt op software "als zodanig" -- software onafhankelijk van een apparaat. Zoals een chip simulator op een floppy. Dit in tegenstelling tot wat men altijd heeft beweerd. ======================================================================
- Herpublicatie Eric Schiff over Philips ====================================================================== Eric Schiff schreef begin jaren zeventig een interessant boek waarin hij de patentloze periode in Nederland en Zwitserland bestudeerde. In dit boek komt ook uitgebreid de geschiedenis van Philips aan de orde. Philips is mede groot geworden doordat zij ongehinderd door patenten (en zeker niet in de laatste plaats door de bureacratie daar omheen) de gloeilampen die uitgevonden waren door Edison kon produceren en verbeteren. Met toestemming van Princeton University Press heeft Vrijschrift het hoofdstuk betreffende Philips mogen herpubliceren: ======================================================================
- Symposium: Alternatieve modellen voor auteursrecht ====================================================================== De brandweer, openbare wegen en de ongeremde aanmaak en verspreiding van werken van wetenschap en literatuur zijn voorbeelden van zaken die de maatschappij belangrijk vindt, maar die niet altijd goed door de markt worden gedragen. De overheid kan dan zelf die zaken voor zijn rekening nemen of derden stimuleren dat te doen. Als stimulans voor het maken van nieuwe werken hebben de meeste overheden vooral voor het instrument van het tijdelijk monopolie gekozen: het auteursrecht. Dit auteursrecht verhindert een vrije verspreiding en zelfs een vrij gebruik van werken. Vroeger was dat geen groot probleem, omdat iemand zelden een drukpers of radiozender in zijn schuurtje had staan; van een recht dat je niet kon uitoefenen was het niet erg als je het niet had. Het internettijdperk maakt echter de inperking van die vrijheden schrijnend duidelijk. Niet alleen, omdat burgers bepaalde vrijheden door de wet worden ontzegd, maar ook, omdat burgers zich die vrijheden vervolgens alsnog toe-eigenenen en dit wrevel opwekt bij rechthebbenden. Je kunt je daarom afvragen of er andere middelen zijn om auteurs te belonen en te stimuleren die niet de nadelen van het huidige auteursrecht in zich meedragen. Hierover ging op 15 oktober 2004 het symposium Alternatieve modellen voor auteursrecht. Dit symposium werd door de Stichting Bits of Freedom en internetserviceprovider XS4All georganiseerd in de beurs van Berlage in Amsterdam. Alternatieven die op het symposium werden besproken zijn het gebruik maken van Digital Rights Management (technologie die het verspreiden en gebruiken van werken aan banden legt) en heffingen. In dit laatste geval wordt vrije verspreiding en vrij gebruik toegestaan, maar betaalt de burger een heffing op informatiedragers, waarmee de makers op hun beurt weer vergoed worden. Christiaan Alberdingk Thijm opende het symposium met een korte schets van wat in zijn ogen de problemen van het huidige auteursrecht zijn: consumenten krijgen meer macht op het vlak van distributie, en komen daarmee in het vaarwater van exploitanten van werken. Deze laatsten reageren daarop door hun lobbyvaardigheden optimaal in te zetten, waardoor nieuwe wetten worden aangenomen. Deze nieuwe wetten zijn ten nadele van de consumenten. Kern van Alberdingk Thijm's betoog was dat vroeger consumenten niet bij het auteursrecht betrokken waren, maar dat nu wel worden. Traditioneel waren consumenten die een exploitatiehandeling verrichtten vrijgesteld of aan heffingen blootgesteld. De dag werd afgesloten door een aanvankelijk nogal tam debat tussen politici van Groen Links, PvdA, CDA en VVD. Als bakkers die vinden dat er brood moet worden gebakken, vonden ze eensgezind dat de huidige situatie niet hetzelfde mocht blijven en dat er nog aan de auteurswet moet worden gesleuteld. Het opvallendst was daarbij dat Nicolien van Vroonhoven (CDA, Tweede Kamer) daarmee recht tegen de mening van Minister en partijgenoot Piet Hein Donner ingaat. Gevraagd naar "DRM of heffingen" waren de meningen verdeeld. Kees Vendrik (Groen Links, Tweede Kamer) is voor heffingen, Martijn van Dam (PvdA, Tweede Kamer) voor DRM, Ankie Broekers-Knol (VVD, Eerste Kamer) voor DRM, en heffingen waar DRM niet mogelijk is, en Nicolien van Vroonhoven verklaarde vooral huiverig voor heffingen te zijn. De website van het symposium heeft links naar discussies over het auteursrecht, en zal ten tijde van het verschijnen van deze nieuwsbrief videos van alle presentaties en de bundel met bijdragen van de sprekers moeten bevatten:
<http://www.auteursrechtsymposium.nl>. Artikelen op Webwereld:
<http://webwereld.nl/nieuws/19777.phtml> en <http://www.webwereld.nl/nieuws/19782.phtml>. Uitgebreid artikel op Tweakers.net:
<http://www.tweakers.net/reviews/534> ======================================================================
- Consultaties Europese Unie ====================================================================== De Europese Unie doet regelmatig consultatie's over van alles en nog wat. Dit biedt interessante mogelijkheden om je stem te laten gelden op Europees niveau. Op de website van ffii is een pagina te vinden waarop actuele consultatie's die ook voor ons interessant kunnen zijn opgesomd worden: Mede hierdoor hebben oa PG-EU, ffii en edri gereageerd op een consultatie inzake copyrights:
<http://www.bohol.ph/PG/PG-EU-Copyright-Comments-Final.pdf> <http://www.edri.org/campaigns/copyright> <http://kwiki.ffii.org/KonsultcopyrelEn> <http://www.xs4all.nl/~collin/avontuur/branko_collin-sec2004-995-en.pdf> ======================================================================
- Ministerraad licht "compromis" toe ====================================================================== Op 24 november 2004 werd door de EU een document getiteld "ONTWERP-MOTIVERING VAN DE RAAD" vrijgegeven waarom de Ministerraad haar standpunt motiveert:
<http://register.consilium.eu.int/pdf/nl/04/st11/st11979-ad01.nl04.pdf> Het document gaat over het "Gemeenschappelijk standpunt door de Raad vastgesteld met het oog op de aanneming van een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de octrooieerbaarheid van in computers geimplementeerde uitvindingen" In dit document kauwt men alle artikelen, recitals en amendementen nog eens door en komt dan tot de volgende conclusie: "De Raad heeft in zijn gemeenschappelijk standpunt een aanzienlijk aantal van de door het Europees Parlement voorgestelde amendementen overgenomen. In het gehele gemeenschappelijk standpunt heeft de Raad gestreefd naar een redelijk en werkbaar evenwicht tussen de belangen van de octrooihouders en die van andere betrokken partijen. De Commissie heeft het totale evenwicht van het gemeenschappelijk standpunt van de Raad erkend en het als een bevredigend compromispakket aanvaard." Kortom, men wil nog van geen wijken weten en negeert men de democratische input die toch van alle kanten komt. Opmerkelijk is dat men als reden voor het niet aannemen van een aantal amandementen opgeeft dat ze "de gevestigde praktijk niet weergaven" (amendementen 32, 112, 16, 100, 57, 99, 110, 70, 102, 111). Dit terwijl de gevestigde praktijk nu juist volledig uit de hand gelopen is. Zie bijvoorbeeld de welbekende webshop waarin wordt uitgelegd hoe een alledaagse winkel op het internet al meer dan 20 patenten kan schenden:
<http://webshop.ffii.org> ======================================================================
- Vrijschrift ondertekent Geneefse Declaratie over toekomst WIPO ====================================================================== De stichting Vrijschrift.org heeft onderstaande ondertekend.
- Towards a "World Intellectual Wealth Organisation"
<http://www.cptech.org/ip/wipo/genevadeclaration.html> [2] Proposal by Argentina and Brazil for the establishment of a development agenda for WIPO:
<http://www.wipo.int/documents/en/document/govbody/wo_gb_ga/pdf/wo_ga_31_11.pdf> ======================================================================
- Mogelijk Opnieuw uitstel ======================================================================
http://kwiki.ffii.org/Delay041207En Ik heb ook weer andere geluiden gehoord en het schijnt nog mogelijk te zijn dat het voor het einde van het jaar gebeurd... ======================================================================
- Maatschappelijke organisaties en bedrijven tegen megacontract
- Microsoft
- Agenda ====================================================================== 29 januari 2005, Delft PvdA-congres waar ook Vrijschrift aanwezig zal zijn in het wandelgangen programma.
<http://pvda.nl> 26 en 27 februari 2005, Brussel Free and Open Source Developers' European Meeting
<http://www.fosdem.org> ======================================================================
- Over de Vrijschrift nieuwsbrief ====================================================================== De Vrijschrift nieuwsbrief is een nieuwsbrief over alles wat bij de activiteiten van Vrijschrift past, zoals:
Project Gutenberg -> publicatie van public domain teksten Software patenten Vertaling van computerprogramma's Vrije leermiddelen Het publieke domein Creative Commons Open Source Software De activiteiten van Vrijschrift concentreren zich op en rond digitale informatievoorziening en het (semi)publieke domein. Tenzij anders vermeld is deze nieuwsbrief verspreid onder de Creative Commons Attribution 2.0 License. Voor de volledige licentie zie:
Nieuwsbrief redactie:Arend Lammertink <arend@vrijschrift.org> Branko Collin <branco@vrijschrift.org>
- Inschrijven via het web: Inschrijven per e-mail:
To: nieuwsbrief-request@vrijschrift.org Subject: subscribe
- U ontvangt een automatisch gegenereerde e-mail waarin u wordt gevraagd uw inschrijving te bevestigen.
To: nieuwsbrief-request@vrijschrift.org Subject: unsubscribe
- Vorige editie's staan online op:
Mail naar nieuwsbrief-redactie@vrijschrift.org