Petitie tegen kopieerheffingen en voor een vrije uitwisseling van informatie

Met de komst van het internet hebben consumenten de beschikking gekregen over ongekende mogelijkheden tot het delen en uitwisselen van informatie, waaronder ook muziek en films. Dit heeft tot gevolg dat de content industrie zich bedreigd voelt en grootschalig in de aanval is gegaan tegen de onafwendbare teloorgang van het 19e eeuwse businessmodel waar deze bedrijfstak zijn bestaansrecht aan ontleent.

Consument en (kleine) ondernemer krijgen de rekening gepresenteerd voor het feit dat de traditionele content industrie niet in staat is zich aan te passen aan deze nieuwe technologische realiteit, omdat men het monopolie op de distributie van content verliest. De grootste bedreiging voor de industrie is niet zo zeer dat met het thuis kopieeren een stuk inkomsten verloren gaat, maar dat artiesten en auteurs op alternatieve manieren hun werken aan de man kunnen brengen en alternatieve businessmodellen ontstaan, waarmee de traditionele, machtige content industrie overbodig wordt. Om dit te voorkomen probeert men krampachtig het tij te keren, onder andere door een ware hetze te ontketenen op de consument die zijn muziek collectie met anderen deelt en door bedrijven rekeningen te sturen voor bijvoorbeeld het in het bezit hebben van een kopieerapparaat of het laten spelen van een radio in de kantine.

Het is duidelijk dat enige balans onderhand ver te zoeken is. Het hele systeem van auteursrechten en vergoedingen is te ver doorgeslagen en er is dan ook sprake van een dusdanige overbescherming dat de grenzen van de redelijkheid overschreden zijn. Het wordt tijd dat hier iets aan gedaan wordt, zodat nieuwe initiatieven en bedrijfsmodellen die toegespitst zijn op de technische mogelijkheden van de 21e eeuw een kans krijgen.

De industrie dient gestimuleerd te worden om te zorgen voor betere alternatieven, in plaats van dat men door juridisering en bangmakerij innovatieve ontwikkelingen in de kiem probeert te smoren. Om dat voor elkaar te krijgen, pleiten wij voor een liberalisering van het auteursrecht waarbij de consument en de artiest meer vrijheden krijgt, bedrijven met minder rompslomp en kosten geconfronteerd worden en ook de hindernissen die de digitale archivering van ons culturele erfgoed frustreren worden opgeheven. Daarnaast pleiten wij voor het fiscaal stimuleren van "open content", waarbij datgene wat met publiek geld gecreeerd wordt ook ter beschikking wordt gesteld aan het publiek.

Vandaar de volgende petitie.

Ondergetekenden vinden dat:

• De wirwar van stichtingen en heffingen niet effectief zijn, niet of nauwelijks bijdragen tot een rechtvaardige beloningsstructuur voor auteurs, uiterst willekeurig zijn en met name het midden- en kleinbedrijf onredelijk belasten. Daarom dienen al deze heffingen afgeschaft te worden en dient de wet hierop aangepast te worden.
• Bedrijven en auteurs die hun werk onder een vrije licentie beschikbaar stellen hiervoor beloond moeten worden door het treffen van fiscale maatregelen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door de succesvole WBSO innovatiestimuleringsregeling uit te breiden met de ontwikkeling van open source software en de creatie van open creatieve werken.
• Er een uitzondering in de wet moet komen die kleinschalige, niet-commerciele, digitale thuispublicatie op een prive-computer toestaat, vergelijkbaar met de uitzondering die voor de thuiskopie gemaakt is. Dit betekent dat consumenten met behulp van hun eigen computer auteursrechtelijk beschermde werken aan het publiek mogen aanbieden, mits die computer in prive bezit is, zich fysiek in een woonhuis bevindt en het materiaal gratis ter beschikking wordt gesteld.
• De uitzondering in de thuiskopie regelgeving dat in bepaalde gevallen geen thuiskopie in opdracht mag worden vervaardigd dient te vervallen.
• Het maken van een thuiskopie ook voor software mogelijk moet worden.
• Er een uitzondering in de wet moet komen die het mogelijk maakt archieven op het internet te publiceren. Wanneer een werk langer dan 5 jaar niet meer uit eerste hand te verkrijgen is, mag deze onder bepaalde, nader te bepalen, voorwaarden opgenomen worden in digitale archieven, bijvoorbeeld op het internet, en aldus gepubliceerd worden.
• Er een "use it or loose it" clausule dient te komen. Wanneer een werk langer dan 5 jaar niet meer geëxploiteerd wordt, dient de auteursrechtelijke bescherming te vervallen, zodat het publiek vrijelijk over het werk kan beschikken.
• Er een uitzondering in de wet moet komen die auteurs en artiesten het recht geeft ten alle tijde, buiten eventuele contractuele verplichtingen om, een eenmalige toestemming te verlenen op het kostenloos gebruik van hun werk, bijvoorbeeld voor het houden van benefiet concerten.
• Er een uitzondering in de wet moet komen die auteurs en artiesten het recht geeft ten alle tijde, buiten eventuele contractuele verplichtingen om, hun werk in het publieke domein te plaatsen of vrij te geven onder een vrije licentie.
• Er een uitzondering in de wet moet komen die het omzeilen van een kopieerbeveiliging expliciet toestaat indien het gaat om een werk dat zich in het publieke domein bevindt of welks licentie vrije verspreiding toestaat.
• De door minister Donner gegeven toelichting dat de regelgeving omtrent het omzeilen van een kopieerbeveiliging beperkt is tot "auteursrechtelijk relevante handelingen" in de wet vastgelegd moet worden zodat duidelijk is dat handelingen die tot doel hebben toegang te verkrijgen tot een werk, bijvoorbeeld om uitwisselbaarheid van computer programma's mogelijk te maken, expliciet zijn toegestaan.

==/==

Achtergrond artikel:

Een nieuwe kijk op creativiteit in een nieuwe eeuw.

Met de komst van het internet en de cd brander is het natuurlijke fundament onder het huidige bedrijfsmodel van de content industrie weg gevallen. Het publiceren en verveelvuldigen van informatie, content, kost vrijwel niets meer en de kwaliteit van de thuiskopie doet weinig onder voor de producten die in de winkel worden aangeboden.

We staan thans voor een fundamentele keuze in de richting waarop we met de digitale informatievoorziening en digitale creaties naar toe willen. Enerzijds kan gekozen worden voor het vasthouden aan de oude, lompe geconcentreerde manier van werken en anderzijds kan gekozen worden voor een geheel andere richting, waarbij gebruik gemaakt wordt van het feit dat reproductie van informatie vrijwel niets kost. Onafhankelijke muzici die hun werk bijvoorbeeld gratis via het internet aan het publiek ter beschikking stellen kunnen op deze manier reclame maken voor hun concerten en zo wel degelijk verdienen aan hun muziek, zonder xxxxxxxxxxxxxxx.

Het spanningsveld wat hiermee gepaard gaat openbaart zich meer en meer. Tot nog toe werden de behoeften van de oude garde vaak klakkeloos aangenomen met als gevolg overregulering en overbescherming van "intellectueel eigedom". Deze regulering sluit echter niet aan bij de behoeften onafhankelijk opererende artiesten, bedrijven en individuen alsmede van het algemeen belang. Door de overbescherming staan bijvoorbeeld duizenden boeken die niet meer worden uitgegeven stof te vergaren in bibliotheken, terwijl niemand er schade van zou hebben als deze middels digitale archieven toegankelijk gemaakt zouden worden. Dit is dus typisch zo'n voorbeeld van overbodige regeltjes die het verdienen geschrapt te worden.

In het debat rond softwarepatenten kwam voor het eerst vanuit het MKB en de onafhankelijke programmeurs een tegenlobby op gang die helder en klaar liet weten dat de bureaucratische rompslomp rond softwarepatenten voor hen een grote last is die niets oplevert. De software industrie is ook bij uitstek de industrie die heeft laten zien dat ook zonder overbescherming verdiend kan worden aan het creeren en ontwikkelen van digitale producten.

Ook is in deze pionerende bedrijfstak duidelijk geworden dat andere bedrijfsmodellen mogelijk zijn die niet proberen tegen de stroom in te roeien door het verspreiden van producten tegen te gaan, maar juist gebruik maken van die laagdrempelige verspreiding om zo (naams)bekendheid te creeren en op basis daarvan additionele diensten en producten af te zetten. Enkele bedrijven zijn hier zeer succesvol in geweest, zoals bijvoorbeeld MySQL dat met zijn database een substantiele speler is geworden in een markt die voorheen het exclusieve domein was van grote spelers als Oracle, IBM en Microsoft. Een ander voorbeeld is het besturingssysteem Linux dat inmiddels door bedrijven als IBM, HP en Sun ondersteund wordt en ook in een gevestigde industrie als de olie- en gas-industrie wordt ingezet ter vervanging van verouderde Unix- en Windows-werkstations.

De Stichting Vrijschrift.org is zich zeer bewust van al deze ontwikkelingen en zet zich in om zo veel mogelijk mensen bewust te maken van de mogelijkheden die er zijn om op een andere manier met intellectueel eigendom om te gaan. Op basis van de ervaringen die is opgedaan in de software industrie durven wij de stelling aan dat ook in de content industrie dergelijke ontwikkelingen mogelijk zijn en wij zijn er dan ook van overtuigd dat hier grote kansen liggen voor het Nederlandse bedrijfsleven.

Nederland moet ruim baan geven aan nieuwe bedrijven en onafhankelijk opererende musici, filmmakers en boekenschrijvers die het voorbeeld van de open sofware makers willen volgen. Daartoe is het nodig dat een cultuuromslag plaats vindt, waarbij het belang van het publieke domein als algemeen bezit van cultureel erfgoed wordt onderkend en ondersteund.

Ook rond het auteursrecht begint het verzet tegen de overbescherming meer en meer op te komen. Zo is Horeca Nederland begonnen met het aanbieden van rechtenvrije muziek aan haar leden, waardoor deze niet langer hoeven te betalen voor het spelen van achtergrond muziek in hun bedrijven. Dat is echter slechts een druppel op de gloeiende plaat, want er zijn in Nederland niet minder dan 21 stichtingen die bij bedrijven aankloppen voor vergoedingen voor auteursrecht, naburige rechten, etc.

De burger mag overigens raden waar de geïnde vergoedingen blijven, want transparantie is ver te zoeken bij de meeste van deze instellingen, welke niet onder de wet openbaarheid van bestuur vallen omdat het stichtingen zijn.

Het innen van de verschillende heffingen gaat gepaard met een grote dosis willekeur. Zo zijn er heffingen op lege media, ongeacht of men er zijn eigen muziek en/of data op zet of dat men er auteursrechtelijk beschermde werken op zet, maar is het bijkans onmogelijk om als niet-commerciele auteursrechthouder een (redelijk) deel van de heffingen te ontvangen. Zo worden bedrijven aangeslagen voor het in het bezit hebben van een kopieerapparaat, ongeacht hoeveel auteursrechtelijk beschermde werken men daadwerkelijk kopieert. Zo wordt het plaatsen van een televisie of radio in een ontvangsthal of wachtkamer gezien als "openbaarmaking", terwijl het ontvangen signaal al openbaar is en reeds uitzendrechten betaald zijn. Ook wanneer er CDs of video's worden afgespeeld zijn daar natuurlijk reeds rechten voor betaald.

Toch moet voor een kantine tot 100 vierkante meter waar muziek te horen is jaarlijks bijna 200 Euro neer geteld worden. Voor kantoren en andere bedrijfsruimten moet per medewerker betaald worden, waarbij tot 10 werknemers reeds een kleine 100 Euro per jaar wordt gerekend.

Al met al is de situatie dat er feitelijk nauwelijks een relatie te vinden is tussen de hoeveelheid daadwerkelijk vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt auteursrechtelijk beschermd materiaal en de hoogte van de heffing en worden sommige heffingen gewoonweg dubbel geïnd. De omroep betaalt voor het uitzenden van de muziek en de ondernemer mag nog eens betalen wanneer deze muziek binnen zijn bedrijf uit de luidspreker komt.

Consumenten ergeren zich groen en blauw aan de heffing op CD's, DvD's, etc. omdat de heffing uitsluitend naar auteurs gaat die op de één of andere manier verbonden zijn met genoemde stichtingen, terwijl men ook vaak eigen materiaal en/of materiaal dat door de auteur in het publieke domein is geplaatst op de drager zet. Je moet dan dus een ander betalen voor het werk dat je zelf gemaakt hebt. Bovendien probeert men nu ook heffingen in te voeren op mp3 spelers, etc. Daarmee moet je dan dus ook nog eens gaan betalen als je de CDs die je gekocht hebt -- en dus rechten over betaald hebt -- op je mp3 speler wil afspelen. Of wanneer je een kopietje maakt voor in de auto.

[1] http://www.lessig.org/blog/archives/jason.txt

"Of the 187,280 books published in the U.S. from 1927-1946, only 4,267 are currently available from publishers at any price. In other words, of the entire universe of books published in the United States that are potentially affected by the retroactive 1976 extension, only 2.3 percent remain commercially available, while 183,013, or roughly ninety-seven percent of those works, remain commercially dormant and inaccessible."