Diff for "Softwareoctrooien"

Differences between revisions 12 and 25 (spanning 13 versions)

Gerelateerd:

[wiki:Softwareoctrooien_tien_ongewenste_patenten 10 ongewenste softwarepatenten]
De case ["De kleine man is toch altijd de klos"]: ondernemen met beide benen op de grond of geloven in octrooisprookjes...
["Octrooi- en auteursrecht en het MKB"]

Softwarepatenten verstikken innovatie

Met 651 voor, 12 tegen en 14 onthoudingen, heeft het Europees Parlement op 6 juli 2005 de softwarepatentenrichtlijn verworpen. Een groot succes voor het Europese Midden- en Kleinbedrijf, dat tegen deze richtlijn te hoop was gelopen. Multinationals als IBM en Microsoft beten in het stof. Bijkans ongelimiteerde patenteerbaarheid van software maakt het multinationals mogelijk massale octrooiportefeuilles aan te leggen, die strategisch ingezet kunnen worden: kleine bedrijven en nieuwkomers worden uit de markt gedrukt, iedereen moet betalen. De softwarepatentenrichtlijn had ten doel de huidige uit de hand gelopen schadelijke praktijk wettelijk vast te leggen. Dit is verhinderd. Vrijschrift dankt iedereen hartelijk die dit mogelijk gemaakt heeft. Maar de praktijk is nog niet veranderd. Vrijschrift roept iedereen op, MKB, burgers én politici, even energiek de huidige misstanden aan te pakken.

Onstuimige groei

De softwaresector heeft een onstuimige groei doorgemaakt zonder octrooien. De softwaresector kent lage instapkosten, lage distributiekosten, veel aanbieders, hoge concurrentie, snelle opeenvolgende innovatie, korte levensduur van producten en een extra bron van innovatie: open source. Anders dan in andere sectoren is interoperabiliteit van kardinaal belang. Deze karakteristieken worden ernstig geschaad door octrooien. Transactiekosten nemen enorm toe. De softwaresector heeft nooit behoefte aan octrooien gehad. Beschermd door geheimhouding en copyright zijn er miljarden verdiend – Bill Gates is er in in relatief korte tijd de rijkste man ter wereld mee geworden.

Ernst van het probleem

In de Verenigde Staten zijn er 150.000 softwarepatenten, in Europa 30.000 tot 50.000. Het is zo goed als onmogelijk software te schrijven zonder (vele) patenten te schenden. Dit kan ongemerkt gebeuren omdat de kwaliteit bijzonder laag is. Er zijn alleenrechten verleend voor ideeën die elke programmeur zelf kan bedenken. Het Ministerie van Economische Zaken rapporteerde al in 2001 over het Europees Octrooi Bureau: "Experts schatten dat minder dan 10% van de software-octrooien in Europa daadwerkelijk legitieme uitvindingen beschermen." Voorjaar 2005 constateerde de door het ministerie van Economische Zaken ingestelde Nederlandse Adviescommissie Software Octrooien (Commissie Giskes) zeer ernstige problemen bij de verleningspraktijk. Te veel octrooien op software-uitvindingen leveren geen, of slechts een zeer beperkte, bijdrage aan de stand van de techniek; veel toegekende octrooien betreffen eigenlijk geen nieuwe uitvindingen.

Werp een blik op de webshop. [http://webshop.ffii.org "Een eenvoudige internetwinkel kan al 23 softwarepatenten schenden"]. Verkopen via internet is gepatenteerd, betalen met een creditcard op internet is gepatenteerd. Tabbladen, winkelwagentjes: gepatenteerd.

Octrooien (of patenten) zijn alleenrechten. De octrooihouder kan iedereen verbieden gebruik te maken van zijn uitvinding. Een softwareontwikkelaar kan jaren ter goeder trouw aan zijn product werken en alles zelf ontwikkelen. Dan kan blijken dat iemand anders een onderliggend idee gepatenteerd heeft. De ontwikkelaar kan zijn product niet verkopen. Naarmate de drempel lager is, komt deze "independent rediscovery" vaker voor. Het ter goeder trouw schenden van patenten is bij softwareschrijven zo goed als onvermijdbaar.

Omslag

Er vindt een omslag plaats. Tot nog toe zijn de meeste Europese patenten in handen van de maakindustrie, producenten van televisies, auto´s en wasmaschines. Dit verandert. Microsoft heeft de aandeelhouders beloofd 3000 octrooien per jaar aan te zullen vragen. In Nederland heeft Microsoft 88 octrooien, Microsoft heeft er 886 in aanvraag (juni 2005). De distributeur van open source software Red Hat is tegen octrooien op software, Red Hat heeft echter aangekondigd ze aan te zullen vragen, uit defensieve overwegingen. De octrooienwedloop in de softwaresector is begonnen.

MKB

Tegen de 80% van de nieuwe banen in Europa wordt geschapen door het Midden en Kleinbedrijf. Multinationals verhuizen banen naar elders, het MKB schept banen hier. Wat betekenen softwarepatenten voor het MKB?

Software is ideeënrijk, software loopt vol met patenten. Tientallen, zo niet honderden patenten per product zijn geen uitzondering. Grote bedrijven bouwen grote octrooiportefeuilles op, sluiten onderling kruislicentieovereenkomsten af. Eén octrooi schenden kan al betekenen dat een MKB bedrijf zijn product niet kan verkopen. Maar ook als alle octrooihouders redelijk zijn is er een probleem: MKB-bedrijven hebben tientallen of honderden licentieovereenkomsten nodig, voor de redelijke prijs van enkele procenten van de omzet per licentie. Dit is onmogelijk. Zij worden buitengesloten.

Innovatie door MKB-bedrijven wordt gehinderd. [http://www.elis.ugent.be/~jmaebe/swpat/nlstudies/studies.pdf Deutsche Bank Research] wees op de negatieve gevolgen van de Raadsversie voor het MKB. Ook Graham Vickery, hoofd onderzoek ict-beleid bij de [http://www.softwarepatenten.be/oeso OESO], wees op de negatieve gevolgen voor MKB-bedrijven. Empirisch onderzoek wijst uit dat octrooien cumulatieve ontwikkelprocessen, zoals softwareontwikkeling, hinderen. ([http://www.elis.ugent.be/~jmaebe/swpat/nlstudies/studies.pdf Bessen-Hunt]).

Een MKB-bedrijf kan nooit een portfolio van duizenden octrooien opbouwen à 30.000 tot 50.000 euro per stuk. Verdedigen tegen een aanklacht, zelfs als die onterecht is, kan voor een MKB-bedrijf te duur zijn. Het voorkomen van patentinbreuk is zo goed als onmogelijk ([http://www.rosa.nl/software_patenten/ Rosa Software]). Softwarepatenten scheppen een juridisch mijnenveld voor het MKB.

Octrooien kunnen de uitvindingen van MKB-bedrijven beschermen. Dit is echter alleen waar indien het bedrijf er zeker van kan zijn zelf geen patenten te schenden. Dat is bij software niet het geval, integendeel. Een klein bedrijf kan met veel moeite een octrooi verwerven, als het er zelf een schendt, of daar alleen maar van beschuldigd wordt, kan het het eigen product niet meer verkopen. De beschuldiging alleen kan al tot stopzetten van verkoop leiden, vanwege de hoge juridische kosten.

Inherente problemen

Er zijn talloze producenten van software over de hele wereld. Het is onbekend wat er al gebeurd is, wat nieuw is. Als je al niet weet wat nieuw is, is het onmogelijk te weten wat werkelijk vernieuwend is. De schaalgrootte en snelheid van softwareontwikkeling zijn zodanig, dat het octrooisysteem hier niet anders kan dan falen.

Maar ook als met een ultieme poging het kwaliteitsprobleem verholpen zou kunnen worden, dan lost dat de problemen met betrekking tot de interoperabiliteit en het hinderen van vervolginnovatie niet op.

Octrooien en software gaan niet samen.

Vanwege schaalgrootte en snelheid van softwareontwikkeling is de stimulans die van octrooiering uit zou gaan ook helemaal niet nodig – dat heeft het verleden wel bewezen.

Wat kan ik doen om deze nachtmerrie te stoppen?

Teken de [http://petition.eurolinux.org EuroLinux-petitie]. Al 400.000 Europeanen tekenden!
Geef gehoor aan deze oproep en laat zien dat de economische meerderheid tegen softwarepatenten is door de FFII te steunen. [http://www.economic-majority.com Meld uw bedrijf nu aan]
[http://lists.ffii.org/mailman/listinfo/nl-parl Nederlandse mailing list]
[http://wiki.vrijschrift.nl Onze wiki, aktiviteiten]
[http://swpat.ffii.org/group/todo FFII to do en mailing lists]
Op de site van zusterorganisatie [http://softwarepatenten.be] staat eveneens veel achtergrondinformatie in het Nederlands.

Een schat aan informatie: thematische links

Inleidingen, studies, onze brieven, debatten, documenten EZ, u vind het op onze [http://wiki.vrijschrift.nl/links links pagina]
[http://mkb.vrijschrift.nl MKB pagina]
[http://www.vrijschrift.org Voorpagina met nieuws]
[http://www.vrijschrift.nl Selectie nieuws]

Onze persberichten Inschrijven voor onze persberichten Nieuws (Nederlands) Nieuws (Nederlands, softwarepatenten.be) Nieuws (Engels) Vrijschrift ["kroniek2004"]

Puntsgewijs

Hieronder puntsgewijze informatie.

Bescherming, overbescherming

Software wordt beschermd door het auteursrecht. Automatisch en gratis.
Als A een tekstverwerker geschreven heeft, kan B dat ook doen. Wel moet hij het zelf overnieuw doen.
Er is geen reden op de ideeën die aan software ten grondslag liggen alleenrechten te verlenen.
Als A op het idee is gekomen om een tekstverwerker te patenteren, kan B geen tekstverwerker meer schrijven.

Uitvinding - idee

Een patent is een alleenrecht op een uitvinding. Helaas moeten we "uitvinding" met een korreltje zout nemen. Tegenwoordig zitten buitenspiegels op de deuren van een auto. Vroeger zaten ze op de voorkant. Het idee om ze wat naar achteren te verplaatsen, is gepatenteerd geweest.
Een goed idee krijgen zit in de gereedschapskist van elke programmeur. Al deze ideeën omzetten in alleenrechten van 20 jaar werkt verstikkend. Programmeurs kunnen hun werk niet meer doen.
Niet alleen softwarebedrijven worden getroffen, maar ook internetwinkels, en zelfs [http://www.theregister.co.uk/2004/11/24/schools_patent scholen]

Alledaagse handelingen

Het Europees Octrooi Bureau verleende vooruitlopend op de richtlijn al 30.000 softwarepatenten. Alledaagse handelingen blijken, indien uitgevoerd op een computer, patenteerbaar te zijn.
Het is waar, er moet sprake zijn van een technische uitvinding. Maar "technisch" is niet gedefinieerd, en "uitvinding" kent een lage drempel.

Methoden van zakendoen

Niemand wil methoden van zakendoen patenteerbaar maken. Slimme manieren om geld te verdienen hebben geen stimulans nodig. En zeker geen alleenrecht. [http://www.elis.ugent.be/~jmaebe/swpat/cons.html Toch worden ze door het Europees Octrooibureau verleend].

Juridisch mijnenveld

Het aantal softwarepatenten explodeert. Het is zo goed als onmogelijk software te schrijven zonder patenten te schenden. Het is zeker onmogelijk daar zeker van te zijn. Een juridisch mijnenveld.
Volgens de OESO verstikken softwarepatenten innovatie en betekenen ze slechts dat er [http://www.softwarepatenten.be/oeso meer geld naar advocaten gaat].

Midden- en kleinbedrijf

De overkoepelende associatie UEA-PME, die 11 miljoen bedrijven vertegenwoordigt, en bijna 50 miljoen werknemers, is [http://www.ueapme.org/docs/pos_papers/2003/Patentability.doc zeer kritisch over het voorstel]. De UEA-PME wil een [http://www.ueapme.com/docs/press_releases/pr_2005/050208_CCI_Patent.pdf herstart van het wetgevingstraject] en [http://www.ueapme.org/docs/press_releases/pr_2005/050307_Computer_Patent.pdf veroordeelt het gemeenschappelijk standpunt van de EU Raad].
De overkoepelende associatie CEA-PME, die 500.000 MKB-bedrijven in Europa vertegenwoordigt, is [http://www.ceapme.org/html/story-en.php?page=news&id=217 fel tegen softwarepatenten]. Stefan Zickgraf, secretaris-generaal van deze associatie, sprak naar aanleiding van de “Computer Implemented Inventions” richtlijn onlangs over de invoering van softwarepatenten “in vermomming”.
Zie ook onze MKB pagina

Empirisch onderzoek van Bessen en Hunt (2004)

Softwarepatenten in de VS geleid hebben tot een transfer van Onderzoek & Ontwikkeling budgetten naar budgetten voor het verkrijgen en afdwingen van octrooien.
Patenten innovatie hinderen in plaats van haar aan te moedigen in velden waar de innovatie hoofdzakelijk incrementeel is, zoals bij softwareontwikkeling.
Overzicht van studies over softwarepatenten met de belangrijkste conclusies.

Stapelingen van patenten: Monopolievorming

Besturingssystemen, kantoorapplicaties, serversoftware, etc, etc, zijn uitstekend te ontwikkelen zonder patenten. Zonder patenten is er concurrentie en hoge kwaliteit.
Zo lang er 86% operationele winst op een besturingsysteem te maken valt (Consumentenbond over MS Windows), is er geen behoefte aan extra bescherming. Software gedijt bij concurrentie.
Mét softwarepatenten hou je één of enkele aanbieders over, dit betekent torenhoge prijzen en lagere kwaliteit.
Willen we naar een situatie dat computers overgeleverd worden aan [http://www.wieringa-advocaten.nl/blog/nlblawg.php?id=206 een of enkele softwareaanbieders]? De Europese Commissie en de Raad van Ministers spelen met vuur.
De kenniseconomie is een ideeënsamenleving. De Lissabonagenda - de meest dynamische kenniseconomie ter wereld worden - kunnen we vergeten met softwarepatenten.
Een markt wordt vernield omdat multinationals deze markt in handen willen krijgen.
"If people had understood how patents would be granted when most of today's ideas were invented and had taken out patents, the industry would be at a complete standstill today...A future start-up with no patents of its own will be forced to pay whatever price the giants choose to impose." [http://swpat.ffii.org/vreji/quotes/index.en.html#bgates91 Bill Gates, 1991]

Trollen

Patent-trollen zijn parasieten, zij zijn een plaag. Zij maken geen producten, steken nooit een cent in research. Het enige dat zij doen is patenten verzamelen, incassobrieven versturen en [http://www.zdnet.nl/news.cfm?id=41558&mxp=89 procederen].
Ze zijn er achter gekomen dat het gemakkelijker is patenten te kopieren dan producten. En je kan er meer mee verdienen. Je kan vragen wat je wilt, want patenten zijn alleenrechten.
Dit wordt ook [http://news.com.com/How+to+fight+against+patent+terrorism/2010-1014_3-5513518.html patent terrorism] genoemd.
Risicoanalisten kunnen met 86% zekerheid voorspellen welke bedrijven aangeklaagd zullen worden voor patentinbreuk. Dit zijn de bedrijven die zelf succesvol zijn met patenten. Patent-trollen vragen patenten aan die dicht bij succesvolle patenten liggen.
Apple maakt een hoogst succesvolle mp3speler, de iPod. Muziek ervoor verkoopt Apple via iTunes. Een patenttrol eist nu 12% van de omzet van iPod en iTunes.
Het betreffende Amerikaanse patent heeft een Europees equivalent.
De Europese maakindustrie wil haar uitvindingen met patenten beschermen tegen copycats. Helaas echter, is copycat gedrag veel gemakkelijker uit te voeren met patenten dan met producten. Niet alleen uitvinders vragen patenten aan.
Philips roept bij tijd en wijle dat ze zonder softwarepatenten honderden miljoenen kwijt zal raken. Mét softwarepatenten zullen bedrijven ook honderden miljoenen kwijt raken, daar zorgen patent-trollen wel voor.
Een veel veiliger bescherming tegen copycats, is de time to market verkleinen. Cisco vraagt softwarepatenten aan, maar zou ze liever helemaal kwijt zijn. Cisco vertrouwt liever op dicht op de markt zitten. Zie FTC rapport, [http://www.elis.ugent.be/~jmaebe/swpat/nlstudies/studies.pdf Overzicht van studies]
Het is gemakkelijker een software-uitvinding te faken dan een materiele uitvinding. Het aantal softwarepatenten explodeert. Softwarepatenten beschermen bedrijven, maar maken ze tegelijkertijd meer kwetsbaar. Met softwarepatenten haalt de Europese maakindustrie het Paard van Troje binnen.

Amerikaanse toestanden

Iedereen vindt dat Amerikaanse toestanden moeten worden voorkomen.
Amerikaanse patenten die voor problemen zorgen hebben veelal Europese equivalenten.
Harmonisatie maakt dergelijke patenten makkelijker afdwingbaar, Amerikaanse toestanden binnen handbereik.
Als geruststellend verschil wordt aangegeven dat in Europa uitvindingen technisch moeten zijn. Dit verschil helpt niet omdat technisch niet gedefinieerd is.

Interoperabiliteit

Softwarepatenten vormen een enorme bedreiging voor de interoperabiliteit.
Een gepatenteerd bestandsformaat kan niet door de concurrentie worden geopend.
Een internet standaard met een patent er in is ronduit een ramp, dan moet iedereen betalen.
[http://mailman.vrijschrift.nl/pipermail/news/2005-April/000036.html Patenten maken een DRM standaard 1000 keer duurder]. Engelstalig, [http://wiki.ffii.org/LtrVrijschriftGsma050407En] met update Zie ook: [http://www.theregister.co.uk/2005/04/21/oma_drm_patent_holders_offer_reduced_royalty Phone DRM: the most expensive royalty operation ever]
Tim Berners Lee, uitvinder van het internet, is niet voor niets tegenstander van softwarepatenten.
Tim Berners Lee heeft op het internet geen patent aangevraagd, daarom kon het uitgroeien tot zo'n succes.

Politiek

In 2002 diende de Europese Commissie een voorstel voor een richtlijn in dat de deuren voor softwarepatenten helemaal open zet.
In 2003 sloot het Europees Parlement deze deuren.
In mei 2004 opende de Raad van Ministers deze deuren weer.
7 maart 2005 zette de Raad het politieke akkoord van mei 2004 om in een gemeenschappelijk standpunt.
Op 6 juli 2005 verwierp het Europees Parlement de richtlijn.

Open Source Voorbeeld: Kinderporno

Niet alleen bedrijven worden getroffen, maar ook open source projecten.
Het open source programma LogIRC wordt over de hele wereld gebruikt, ook door de FBI, om pedofielen te traceren die gebruik maken van irc. [http://www.actioninnocence.org/belgie/projets.asp?page=1&id_projet=37&navig=8.fr LogP2P] wordt gebruikt om kinderporno te traceren.
Een commerciele concurrent kost 30.000 dollar en is niet aan te passen aan de verschillende wetgevingen in landen.
Door het open source programma kunnen politiediensten hun aanpassingen delen en samenwerken.
Softwarepatenten vormen een ernstige bedreiging voor deze programma's (en vele duizenden andere).

Een schat aan informatie: thematische links

* Inleidingen, studies, onze brieven, debatten, documenten EZ, u vind het [http://wiki.vrijschrift.nl/LinksSwpatNl op onze links pagina]

[http://mkb.vrijschrift.nl/ MKB pagina]
[http://www.vrijschrift.org/ Voorpagina met nieuws]
[http://www.vrijschrift.nl/ Selectie nieuws]
[http://mailman.vrijschrift.nl/pipermail/news/ Onze persberichten]
[http://mailman.vrijschrift.org/listinfo/news Inschrijven voor onze persberichten]
[http://kwiki.ffii.org/SwpatcninoNl Nieuws (Nederlands)]
[http://www.softwarepatenten.be/ Nieuws (Nederlands, softwarepatenten.be)]
[http://kwiki.ffii.org/SwpatcninoEn Nieuws (Engels)]
[http://www.vrijschrift.nl/swpats/kroniek2004/ Vrijschrift kroniek 2004]