Octrooi- en auteursrecht en het MKB

Softwarepatenten

Softwarepatenten gaan voor het midden- en kleinbedrijf zeer nadelig uitpakken. Europese MKB-associaties als UEA-PME en CEA-PME beseffen dit. In Nederland lijkt het MKB echter niet te weten wat haar boven het hoofd hangt. Aanleiding voor Vrijschrift deze mkb.vrijschrift.nl pagina te maken. Niet alleen softwarebedrijven zullen worden geraakt, maar ook andere, zoals internetwinkels. Bovendien leiden softwarepatenten tot minder keus, hogere inkoopprijzen en lagere kwaliteit. En zelfs methoden van zakendoen worden patenteerbaar!

Octrooien kunnen de uitvindingen van MKB-bedrijven beschermen. Dit is echter alleen waar indien het bedrijf er zeker van kan zijn zelf geen patenten te schenden. Zelf over een of enkele patenten beschikken en er tientallen of honderden schenden levert als resultaat slechts op dat de eigen uitvinding geruild moet worden.

Software is ideeënrijk. Het voorstel van de Raad van Ministers zal software patentenrijk maken. Tientallen, zo niet honderden patenten per product zijn geen uitzondering. Grote bedrijven bouwen grote octrooiportefeuilles op, sluiten onderling kruislicentieovereenkomsten af. MKB-bedrijven hebben tientallen of honderden licentieovereenkomsten nodig, voor de redelijke prijs van enkele procenten van de omzet per licentie: dit is onmogelijk. Zij worden buitengesloten. Innovatie door MKB-bedrijven wordt gehinderd. Deutsche Bank Research wees op de negatieve gevolgen van de Raadsversie voor het MKB. Ook Graham Vickery, hoofd onderzoek ict-beleid bij de OESO, wees op de negatieve gevolgen voor MKB-bedrijven.

Een MKB-bedrijf kan nooit een portfolio van duizenden octrooien opbouwen à 50.000 euro per stuk. Verdedigen tegen een aanklacht, zelfs als die onterecht is, kan voor een MKB-bedrijf te duur zijn. Het voorkomen van patentinbreuk is zo goed als onmogelijk (Rosa Software). De Raadsversie schept een juridisch mijnenveld voor het MKB.

Software wordt beschermd door het auteursrecht, een bescherming die er voor gezorgd heeft dat software een bloeiende ontwikkeling doorgemaakt heeft. Software verschilt van andere industriële producten, die beter beschermd kunnen worden door octrooien. Software bouwt voort op eerdere ontwikkelingen. Octrooien hinderen cumulatieve ontwikkelprocessen (Bessen-Hunt). Er is een richtlijn nodig die octrooien op pure software en methoden van zakendoen verbiedt. Patentering van pure software toelaten zal te negatieve gevolgen hebben voor het MKB, dat 80% van de nieuwe banen schept in Europa.

Wat Nederlandse bedrijven hiertegen kunnen doen

  • Geef gehoor aan deze oproep en laat zien dat de economische meerderheid tegen softwarepatenten is door de FFII te steunen. Meld uw bedrijf nu aan

  • Tientallen Nederlandse bedrijven tekenden de Verklaring Bedrijven. Teken ook!

  • Licht uw collega's/concurrenten in, uw brancheorganisatie, uw politieke partij, uw volksvertegenwoordigers.
  • Voor vragen en praktische ondersteuning: email harmen AT vrijschrift DOT org

De problematiek

Webshop

  • Een eenvoudige internetwinkel kan al 23 softwarepatenten schenden. Verkopen via internet is gepatenteerd, betalen met een creditcard op internet is gepatenteerd. Er is geen internetwinkel of softwarebedrijf die zal kunnen ontsnappen aan hoge licentiekosten, als er al licentie verleend wordt - voor ideeën die iedereen zelf kan bedenken.

  • Het Europees Octrooi Bureau verleende vooruitlopend op de richtlijn al 30.000 softwarepatenten. Alledaagse handelingen blijken, indien uitgevoerd op een computer, patenteerbaar te zijn.

Methoden van zakendoen

  • Methoden van zakendoen worden ook patenteerbaar.

  • Niemand wil methoden van zakendoen patenteerbaar maken. Slimme manieren om geld te verdienen hebben geen stimulans nodig. En zeker geen monopolie. Toch maakt het Raadsvoorstel ze patenteerbaar.

Juridisch mijnenveld

  • Het aantal softwarepatenten explodeert. Het is zo goed als onmogelijk software te schrijven zonder patenten te schenden. Het is zeker onmogelijk daar zeker van te zijn. Een juridisch mijnenveld.

Midden- en kleinbedrijf

  • De softwaresector kent lage instapkosten, lage distributiekosten, veel aanbieders, hoge concurrentie, cumulatieve innovatie, korte levensduur van producten. Zie FTC rapport, Overzicht van studies

  • Volgens de OESO verstikken softwarepatenten innovatie en betekenen ze slechts dat er meer geld naar advocaten gaat.

  • De overkoepelende associatie UEA-PME, die 11 miljoen bedrijven vertegenwoordigt, en bijna 50 miljoen werknemers, is zeer kritisch over het voorstel. De UEA-PME wil een herstart van het wetgevingstraject en veroordeelt het gemeenschappelijk standpunt van de EU Raad.

  • De overkoepelende associatie CEA-PME, die 500.000 MKB-bedrijven in Europa vertegenwoordigt, is fel tegen softwarepatenten Stefan Zickgraf, secretaris-generaal van deze associatie, sprak naar aanleiding van de “Computer Implemented Inventions” richtlijn onlangs over de invoering van softwarepatenten “in vermomming”.

  • Het Nederlandse bedrijf Rosa Software maakt duidelijk dat ongewilde patentinbreuk voorkomen zo goed als onmogelijk is

  • Kamerbrief met beantwoording AO 13 dec 2001 "Mij is gevraagd naar de knelpunten die de organisatie MKB-Nederland momenteel op het terrein van octrooien ziet. Deze organisatie wijst erop dat met name kleinere leden zich op het standpunt stellen dat octrooieren voor hen geen zin heeft. [...] Verder noemt MKB-Nederland de omstandigheid dat veel gebruikers octrooiering als zodanig juridisch lastig, complex en kostbaar vinden. Ook spreekt het MKB uit dat het de octrooiliteratuur als moeilijk toegankelijk ervaart. Ik kan over deze problemen zeggen dat het beleidsstreven er al geruime tijd op is gericht te komen tot een vereenvoudiging van octrooiregelgeving en kostenreductie voor gebruikers."

Werk scheppen

  • 80 % van de nieuwe banen in Europa wordt geschapen door het MKB.
  • Softwarepatenten scheppen een juridisch mijnenveld voor banen- en innovatiemotor MKB. Bij het MKB werken meer mensen en wordt een grotere totaalomzet behaald dan bij de grote bedrijven.
  • De Deutsche Bank adviseert in een rapport waarin onderzocht wordt hoe Duitsland innovatiever te maken de regering zich tegen softwarepatenten te keren, vanwege de negatieve gevolgen voor het MKB. Overzicht van studies

Stapelingen van patenten: Monopolievorming

  • Software is ideeënrijk. Een gammele richtlijn zal software patentenrijk maken. Tientallen, zo niet honderden patenten per product zijn geen uitzondering. Grote bedrijven bouwen grote octrooiportefeuilles op, sluiten onderling kruislicentieovereenkomsten af. De rest heeft tientallen of honderden licentieovereenkomsten nodig, voor de redelijke prijs van enkele procenten van de omzet per licentie: onmogelijk. Deze “tragedy of the anti ­commons” wordt in de vakliteratuur als een ernstig probleem onderkend, dat vooral kleine bedrijven voor grote moeilijkheden stelt.
  • Besturingssystemen, kantoorapplicaties, serversoftware, etc, etc, zijn uitstekend te ontwikkelen zonder patenten. Zonder patenten is er concurrentie en hoge kwaliteit.
  • Zo lang er 86% operationele winst op een besturingsysteem te maken valt (Consumentenbond over MS Windows), is er geen behoefte aan extra bescherming. Software gedijt bij concurrentie.
  • Mét softwarepatenten hou je één of enkele aanbieders over, dit betekent torenhoge prijzen en lagere kwaliteit.
  • Willen we naar een situatie dat computers overgeleverd worden aan een of enkele softwareaanbieders? De Europese Commissie en de Raad van Ministers spelen met vuur.

  • De kenniseconomie is een ideeënsamenleving. De Lissabonagenda - de meest dynamische kenniseconomie ter wereld worden - kunnen we vergeten met softwarepatenten.
  • Een markt wordt vernield omdat multinationals deze markt in handen willen krijgen.
  • "If people had understood how patents would be granted when most of today's ideas were invented and had taken out patents, the industry would be at a complete standstill today...A future start-up with no patents of its own will be forced to pay whatever price the giants choose to impose." Bill Gates, 1991

Patenten goed voor het MKB?

  • Europese patenten zijn duur, zo'n 30.000 tot 50.000 euro.
  • Procederen is duur, als aanklager, als aangeklaagde.
  • Zelfs als de claim onzin is, is het vaak maar beter om te betalen, procederen is te duur

  • In sommige situaties kunnen patenten goed zijn voor het MKB. In de automobielindustrie beschermen leveranciers van onderdelen hun uitvindingen met patenten tegen grote bedrijven.
  • In de softwaresector kan één ontwikkelaar of een klein bedrijfje al een volwaardig product maken. In negen van de tien gevallen schendt dit product patenten van de grote patenthouders.
  • De grote patenthouders kunnen eisen dat de uitvinding geruild wordt. Patenten beschermen in deze situatie de uitvinding van een klein bedrijf niet.
  • Patenten kunnen gunstig zijn voor een klein bedrijf indien het bedrijf er zeker van is zelf geen patenten te schenden. Bij software bestaat die zekerheid niet, integendeel.
  • Patenten dienen te beschermen tegen "copycats". Deze uitvreters hebben onderhand de truc ontdekt zelf patenten aan te vragen, met verbijsterende gevolgen. Zie hoofdstuk "Trollen" op hoofdpagina softwarepatenten

  • Ongetwijfeld vol trots vroeg I.R.I.S een patent aan. In deze presentatie legt het bedrijf uit waarom het dat niet meer doet.

  • Een veel veiliger bescherming tegen copycats, is de time to market verkleinen. Cisco vraagt patenten aan, maar zou ze liever helemaal kwijt zijn. Cisco vertrouwt liever op dicht op de markt zitten. Zie FTC rapport, Overzicht van studies

  • Tertio Telecoms Ltd verkoopt software over de hele wereld, maar niet in de VS: “Here be dragons. Thats how our company views the US. A nation which we darent touch. Where we’ve seen our competitors burn themselves in mitigating legal cases. We’ve penetrated Communist China on the other side of the planet, but we daren’t visit our next door neighbours a mere pop over the ocean."

IBM & Microsoft & ... tax

Meer informatie

De inhoud van deze site is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder zowel de GNU Free Documentation License als de Creative Commons Naamsvermelding-Gelijk delen-licentie